تغذیه مناسب برای بیماران کلیوی مزمن (CKD)
اگر شما مبتلا به CKD تشخیص داده شدهاید، باید یک تغذیهی متعادل را مصرف کنید و این امر میتواند بر روند پیشرفت بیماری تاثیر بگذارد.
در طول مراحل اولیهی CKD، یک رژیم غذایی سالم میتواند شامل گسترهای از غلات، علیالخصوص غلات سبوسدار، میوهها و سبزیجات تازه باشد. به خاطر داشته باشید که بدن شما نیاز به انرژی کافی دارد تا عملکرد درستی داشته باشد. بخش اصلی انرژی شما باید از طریق کربوهیدراتها و چربیها تامین شود، اما لطفاً مصرف چربیهای اشباع و کلسترول را پایین آورده و به جای آن سراغ چربیها و روغنهای اشباعنشده (نظیر روغن زیتون و ماهی) بروید.
یکی از تغییرات اساسی رژیم شما میتواند به محدودکردن مصرف پروتئین معطوف شود. این امر باعث میشود عملکرد کلیهی شما حفظ شده و از میزان ضایعات داخل خونتان کاسته شود. موادی که پروتئین زیادی دارند شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی میشوند.
تا زمانی که خروجی ادرارتان نرمال است، نیازی ندارد که مصرف مایعاتتان را محدود کنید. با این حال مصرف سدیم ممنوع است. نمک آب بدن را کاهش داده و بدنتان برای جبران آن باید مایعات بیشتری مصرف کند. سدیم عمدتاً در نمک طعام و غذاهای راحت (نظیر سوسیس، کنسرو، پیتزای منجمد) یافت میشود، اما موادی نظیر نان، پنیر و همبرگر نیز نمک دارند. سعی کنید در فرایند پختوپز نمک طعام را با گیاهان و ادویههای دیگر جایگزین نمایید و از مواد تازه استفاده کنید.
با پیشرفت CKD، شاید نیاز باشد که رژیمتان را تغیر دهید: در مراحل آخر باید مصرف پروتئین را باز هم محدود کنید و از یک رژیم کمپروتئین به سمت رژیمی با پروتئین ناچیز بروید. از آنجایی که در این شرایط مصرف پروتئین به اندازهی نیازهای بدنتان نیست و کم است، میتوانید از مکملهای آمینو اسید/کتو اسید استفاده کنید. دکتر کلیه یا متخصص تغذیه به شما دربارهی نیازهایتان اطلاع خواهند داد و مکمل درست را تجویز خواهند کرد.
به محض اینکه کاهش در خروجی ادرار یا تورم مچ و کف پا را احساس کردید، وقت آن رسیده که مصرف مایعات خود را کاهش دهید. دکتر کلیه یا تغذیه به شما در راستای محاسبهی میزان مصرف مایعات در طول روز کمک خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که غذای شور، شما را تشنه میکند!
از آنجایی که در شرایط کنونی پتاسیم راحتتر در بدن تجمع میکند، باید از مصرف بیشتر آن جلوگیری کنید، زیرا میزان بالای این ماده در بدن منجر به آریتمی قلب میشود.
مواد دارای پتاسیم بالا عبارتاند از:
- میوه و آبمیوه (موز، میوههای خشکشده، انگور، آووکادو)
- سبزیجات (اسفناج، سیبزمینی، بروکلی، گوجهفرنگی و سایر سبزیجات برگدار و سبز تیره)
- آجیلها/بادام
- محصولات سبوسدار
- شیر و محصولات لبنی
- جایگزینهای نمک
در اینجا چند نکتهی ساده در مورد کاهش مصرف پتاسیم آورده شده است:
- میتوانید با پوستکندن، خردکردن و خیساندن سیبزمینی و سایر سبزیجات به مدت چند ساعت از میزان پتاسیم آن بکاهید. قبل از پخت، آب محتوی سبزیجات را عوض کنید.
- پختوپز از میزان محتوای پتاسیم موجود در میوه و سبزیجات میکاهد؛ از میزان آب بیشتری استفاده کنید.
- از میوههای کنسروی (بدون مایع) یا میوهها و سبزیجات منجمد استفاده کنید.
اگر میزان فسفر بدن بالا برود، باید مصرف غذاهای غنی از فسفر را کاهش دهید.
غذاهای دارای فسفر بالا عبارتاند از:
- محصولات لبنی
- گوشت
- ماهی
- محصولات سبوسدار
- لوبیا و عدس
- آجیلها/بادام
- شکلات تلخ/کاکائو
- نوشیدنیهای بدون الکل (نظیر نوشابه) و آبجو
مکمل ویتامینها یا مواد معدنی خاص نیز میتواند مفید باشد. لطفاً برای میزان درست مصرف با پزشک یا مشاور تغذیه مشورت کنید. مصرف خودسرانهی برخی از آنها برای بیماران CKD مضر است.
لطفاً به خاطر داشته باشید که وضعیت تغذیهتان باید به صورت مداوم بررسی شود، علیالخصوص اگر در مراحل پایان بیماری کلیوی مزمن قرار داشته باشید و خطر سوءتغذیهی پروتئین و مصرف بیش از حد مایعات وجود دارد. در این مورد با دکتر کلیه یا تغذیه مشورت کرده، سوالاتتان را بپرسید و از توصیههایش بهره بگیرید.
🔵 ترجمه و باز نویسی شده توسط گروه خدمات درمانی سلام
🔴 برگرفته از مقاله ی چاپ شده در پایگاه اینترنتی Nephrocare – برای دیدن نسخه انگلیسی اینجا را کلیک نمایید.
+ارسال دیدگاه