بیماری مزمن کلیوی (CKD) یک نام عمومی برای آسیب بازگشت‌ناپذیر و مداوم به کلیه می‌باشد. آن را در قالب آسیب ساختاریافته به کلیه یا کاهش عملکرد کلیه (کاهش میزان فیلتراسیون گلومرولی یا GFR) به مدت سه ماه یا بیشتر تعریف می‌کنند.

CKD یک شرایط جدی است که با مرگ‌ومیر زودرس، کاهش کیفیت زندگی و افزایش مخارج سلامتی همراه است. آن را یک چالش جدی برای بیمار، خانواده و پرستارانش می‌دانند، اما هنوز آن را به عنوان یک مشکل جدی برای سلامتی تشخیص نداده‌اند. فرم‌های اولیه‌ی این بیماری در مراحل اولیه بدون علائم هستند و فقط آسیبی اندک به کلیه‌ها وارد می‌شود. اما اگر این علائم ردیابی و درمان نشوند، چنین آسیبی می‌تواند پیشرفت کند و منجر به بیماری کلیوی پیشرفته شود و در این زمان است که می‌بایست پیوند کلیه یا دیالیز انجام گیرد. از هر ۱۰ بزرگسال یک نفر به نوعی دارای بیماری کلیوی است، بدون این‌که خودش از آن آگاه باشد.

 

 

در دنیای امروز تهدید بزرگی که به واسطه‌ی گونه‌های ملایم‌تر بیماری کلیه بر انسان وارد می‌شود، درک شده و مشخص شده است که چگونه این بیماریِ غالباً بدون نشانه، بعدها عواقب شدید و طولانی‌مدتی را برای سلامتی در پی خواهد داشت.

یک مسئله‌ی عمومی و فشار جهانی

در حال حاضر، حدود ۷۰۰ هزار بیمار ESRD در دنیا وجود دارند و میزان فشار CKD نیز رو به افزایش است. در طول سه دهه‌ی گذشته، شیوع ESRD رشد چشمگیری داشته است.

حداقل ۸ درصد از جمعیت اروپا هم‌اکنون دارای مرحله‌ای از CKD بوده و بدین‌ترتیب برآورد می‌شود که حداقل ۴۰ میلیون نفر در اروپا گرفتار این بیماری شده باشند. همچنین این آمار هرساله درحال افزایش است و اگر روند کنونی ادامه داشته باشد، تعداد افراد مبتلا به CKD در طی دهه‌ی بعدی دوبرابر خواهد شد. در آمریکا، برآورد می‌شود که از هر ۹ نفر، ۱ نفر مبتلا به CKD باشد و ۲۰ میلیون نفر دیگر نیز در خطر توسعه‌ی بیماری قرار داشته باشند؛ بنابراین امکان دارد این بیماری از کنترل خارج شود. درواقع، CKD نهمین علت مرگ در ایالات متحده محسوب می‌شود و در اروپا نیز خطر مرگ بیماران دارای CKD مرحله‌ی ۵، ۱۰ الی ۱۰۰ برابر بیش از خطر عامه‌ی مردم است.

اپیدمی خاموش CKD فشار عظیمی را بر سیستم بهداشت ملی وارد می‌کند، زیرا صرفاً درمان دیالیز، ۲ درصد از بودجه‌ی بهداشت ملی را به خود اختصاص می‌‌دهد. این آمار در ۵ سال آینده دوبرابر خواهد شد، تازه اگر هزینه‌های بزرگ‌تر این بیماری نظیر افزایش هزینه‌های پزشکی، کاهش کیفیت و امید به زندگی، افزایش ناخوشی و کاهش ظرفیت کار را به حساب نیاوریم. همچنین هزینه‌های مربوط به بیماری کلیوی، ۴ برابر بیش از چیزی هستند که با توجه به تعداد بیماران تحت تاثیر انتظار می‌رود. درمان ESRD فشار اقتصادی زیادی را بر روی بیماران، سیستم بهداشت و جامعه وارد می‌کند. هزینه‌ی اجرای استراتژی‌های جلوگیری از CKD پایین است. ۹۷ درصد از هزینه‌های انجام‌گرفته در این حوزه برای درمان هستند و فقط ۳ درصد صرف جلوگیری می‌شوند. اما هزینه‌های عدم تشخیص بیماری زیاد هستند: به ازای هر کسی که نقصان کلیوی دارد، حداقل ۳۰ نفر با درجات پایین‌تری از آسیب کلیوی هستند که نیاز به درمان دارند تا خطر نقصان کامل کلیوی در آن‌ها به حداقل برسد.

بنابراین نیازی ضروری مبنی بر بهبود آگاهی عمومی، استراتژی‌های بازدارنده، تشخیص زودهنگام، آموزش و مدیریت متعاقب CKD در رویه‌های کلینیکی وجود دارد تا با این مشکل فزاینده و هزینه‌بر مبارزه شود.

همچنین بیمارانی که به دنبال درمان جایگزینی کلیه هستند، با مشکلات بزرگی نظیر دسترسی، میزان و کیفیت خدمات مواجه هستند، علی‌الخصوص که این خدمات در قسمت‌های مختلف اروپا متفاوت بوده و بهترین و بهینه‌ترین روش درمان (یعنی پیوند کلیه) به سختی حاصل می‌شود، زیرا کمبود اهداکننده‌ی کلیه نسبت به تعداد بیماران متقاضی وجود دارد.

تشخیص زودهنگام و جلوگیری ضروری است

علی‌رغم فشار زیادی که CKD وارد آورده، اما هنوز آگاهی و جلوگیری از بیماری در سطحی نسبتاً پایین باقی مانده است. شکل‌های اولیه‌ی CKD غالباً بدون نشانه بوده و آن را نوعی «اپیدمی خاموش» می‌دانند. اما مدارکی وجود دارند که می‌گویند CKD می‌تواند در مراحل اولیه تشخیص و درمان شود و این مداخله‌ی زودهنگام خطر عواقب شدید در آینده را به‌شدت کم خواهد کرد. با مراقبت‌های پزشکی بهینه، پیشرفت CKD و بیماری‌های همراه آن می‌تواند کند شده یا حتی به صورت بالقوه متوقف شود؛ در ادامه طول عمر بیمار و کیفیت زندگی وی نیز ارتقا خواهد یافت.

نکته‌ی کلیدی در این‌جا تعیین افراد تحت خطر در مراحل اولیه‌ی بیماری است، با این امید که استراتژی‌های درمانی و بازدارنده به درستی اجرا شوند. استراتژی‌های مفید برای جلوگیری از بیماری مزمن کلیوی که با خطرهای قلبی-عروقی و همچنین احتمال نقصان کامل کلیه همراه می‌باشد، تنها راه برای جلوگیری سریع از هزینه‌های شخصی، مالی و اجتماعی این بیماری است. همچنین بهبود فناوری‌های موجود برای تشخیص CKD نیز موردنیاز است.

تقریباً ۷۰ درصد از بیماران دیابتی در مورد کاهش خطر بیماری کلیوی با دکترشان مشورت نکرده‌اند و ۷۳ درصد از بیماران دارای مشکل فشار خون و مشکلات قلبی-عروقی نیز اطلاعات لازم را در زمینه‌ی خطرات بیماری کلیه ندارند. باید یک تغییر اساسی در سیاست‌ها انجام گیرد و باید توجه بیشتری به پیش‌گیری اولیه و ثانویه‌ی CKD شود.

 

🔵 ترجمه و باز نویسی شده توسط گروه خدمات درمانی سلام

🔴 برگرفته از مقاله ی چاپ شده در پایگاه اینترنتی Nephrocare – برای دیدن نسخه انگلیسی اینجا را کلیک نمایید.